کودکان بد غذا

کودکان سخت غذا بيشتر پدر و مادرها از تغذيه کودکان خود نگرانند . اين والدين از بي ‏ميلي و کم غذا خوردن کودکان خود در رنج هستند و شکايت‏هاي مختلفي در اين مورد دارند . بي‏اشتهايي و يا بد غذايي کودک در هر شکلش مساله‏ي مهمي است که بايد آن را جدي گرفت، چرا که در نهايت‏به سوء تغذيه منجر مي‏شود .
بايد بدانيم فقط گرسنگي نيست که کودک را به سوي غذا مي‏کشاند و يا فقط سير بودن موجب دوري و پرهيز از غذا نمي‏شود، بلکه عوامل گوناگوني، جدا از نيازهاي بدني، موجب مي‏شود تا کودک غذا بخورد يا نخورد . رفتار بزرگ‏ترها در اين مورد بسيار تعيين کننده است; براي مثال اگر کودکي صبحانه خوردن خانواده خود را با يک برنامه منظم، دوست داشتني و با اهميت نبيند، هيچ ميلي به يک صبحانه خوب پيدا نمي‏کند . در بسياري از خانواده‏هايي که زنان شاغل هستند ديده شده که مادر، کودک را با عجله بيدار مي‏کند، با عجله لباس او را مي‏پوشاند و به زور، يک لقمه خشک در دستش مي‏گذارد تا آن را به عنوان صبحانه بخورد . آيا به نظر شما، کسي مي‏تواند در يک محيط عصبي، شلوغ و با عجله غذا بخورد؟ غذا خوردن آن هم در ابتداي صبح، بايد همراه با آرامش و تاني باشد . ايستاده غذا خوردن، با عجله لقمه‏اي را درست کردن در حالي که کارهاي مختلفي را انجام مي‏دهيد، فضاي ناامني را براي يک تغذيه مناسب به وجود مي‏آورد . در چنين حالتي، هيچ کودکي ميل به خوردن صبحانه ندارد . خانواده‏هايي که مجبورند صبح زود از خانه خارج شوند و وقت کافي براي صبحانه خوردن در کنار کودک خود را ندارند، بهتر است ‏برنامه‏اي تنظيم کنند که بتوانند همه با هم و در حضور کودک صبحانه بخورند و از اين وعده غذايي لذت ببرند . براي نمونه مي‏توان: شب‏ها زودتر خوابيد; يک سري کارها را از قبل انجام داد; زودتر بيدار شد تا کودک فرصت کارهاي اوليه را داشته باشد . در بعضي از خانواده‏هايي که مادران شاغل نيستند، مشکل به شيوه ديگري خودنمايي مي‏کند: بعضي از مادران آن قدر دير بيدار مي‏شوند که مي‏توانند صبحانه و ناهار را همزمان بخورند . دير بيدار شدن، کوفتگي، خستگي و بي‏حوصلگي، بي‏اشتهايي را به همراه دارد . از آن جا که مادر بي‏ميل است‏براي و تهيه صبحانه مناسب تلاشي نمي‏کند، در نتيجه با همان بي‏حوصلگي چيزي را براي کودک خود آماده مي‏کند تا او بخورد . کودکي که همراه مادر خود دير بيدار شده است طبيعي است که صبحانه و ناهار او يکي مي‏شود . به کودک فرصت‏بدهيد تا صبحانه‏اش را کامل بخورد . در چنين فضايي نه تنها کودکان، بلکه هر انساني از خوردن صبحانه لذت مي‏برد و طبيعي است که اين رفتار به عنوان يک عادت غذايي مناسب در کودک باقي مي‏ماند . غذاي نيم روز : از آن جا که معده کودکان کم حجم است و غذاي کمي در معده آن‏ها جا مي‏گيرد . به همين دليل فاصله‏ي بين غذاهاي کودک نبايد خيلي زياد باشد . کودکان، بين صبحانه و ناهار احتياج به يک غذاي نيم‏روزي دارند . اين غذاي نيم‏روزي مي‏تواند انواع ميوه، خشکبار، نان و شيريني‏هاي سبک باشد . خوردن غذا در اين زمان براي کودکان بسيار مهم است . همراهي مادر با کودک در خوردن غذا; يعني مادر در کنار کودک بنشيند، با او حرف بزند و با هم اين غذاي نيمروزي را بخورند . کودکان چه در خوردن صبحانه و چه در ناهار و شام احتياج به همراهي و همدلي اطرافيان خود دارند و دوست دارند که بزرگ‏ترهايشان در کنارشان باشند و آن‏ها را همراهي کنند . اگر غذاي نيمروز نامناسب باشد در ناهار کودک حتما تاثير منفي مي‏گذارد . تنقلاتي مانند انواع شکلات و آب نبات و حجم زياد شيريني موجب مي‏شود تا کودک يک سيري کاذب پيدا کند و ميلي به غذا نداشته باشد . استفاده از انواع خشکبار، دانه‏ها، مغزها و ميوه‏ها به مراتب بهتر است . ناهار کودک: ناهار کودک بايد غذايي کامل با انواع مواد مغذي باشد . حداقل يک ساعت مانده به ناهار از دادن انواع تنقلات به کودک پرهيز شود; اين تنقلات جلوي اشتهاي کودک را مي‏گيرد . قبل از ناهار، کودک را از غذا مطلع کنيد و اگر در خانه است‏حتما او را از نوع غذا و يا اين که غذا در چه وضعيتي است‏با خبر سازيد . مي‏توانيد از نيم ساعت مانده به غذا کودک را ترغيب به غذا خوردن کنيد و اين که به زودي غذا آماده مي‏شود .تجربه يک مادر «من از صبح به کودکم مي‏گويم چه غذايي را مي‏خواهم درست کنم و گاهي با هم به نتيجه مي‏رسيم که چه چيزي را درست کنم . در بعضي از مراحل او را تشويق مي‏کنم که به من کمک کند . وقتي بوي غذا در آشپزخانه پيچيد از او مي‏خواهم تا بو بکشد و همين مساله تبديل به يک بازي براي ما مي‏شود . من با رفتارهاي مختلف نشان مي‏دهم که غذا بسيار خوش رنگ، خوش‏عطر و خوش‏مزه است و سعي مي‏کنم با آب و تاب فراوان در مورد غذا حرف بزنم . حتما از او مي‏خواهم که در چيدن سفره به من کمک کند و با هم سفره را براي غذا آماده مي‏کنيم . هميشه قبل از خوردن غذا مي‏گويم که حالا ما بهترين و خوش مزه‏ترين غذاي دنيا را مي‏خوريم . » شکي نيست وقتي مادر اين گونه فضا را از نظر رواني آماده مي‏کند، کودک مشتاقانه از غذا استقبال خواهد کرد . کودکي که در چنين محيطي غذا مي‏خورد ديدگاه خوبي به غذا دارد و از خوردن آن لذت مي‏برد .
شور و شوق در غذا خوردن : يکي از عوامل مهمي که موجب مي‏شود تا کودک غذاي خود را با ميل و کامل بخورد، شور و شوق مراقب کودک است . هر چه اين شور و شوق زيادتر باشد، کودک ميل بيشتري به غذا پيدا مي‏کند . مادري که در رژيم است، پدري که بعضي از غذاها را مي‏خورد، و برخي را نمي‏خورد و از غذاها ايراد مي‏گيرد، موجب مي‏شود تا کودک نگرش مناسبي به غذا پيدا نکند .
خوردن قسمت‏هاي خاصي از يک ماده غذايي، زير و رو کردن غذا، جست‏وجو در ظرف غذا، همه و همه رفتارهاي ناپسندي است که کودک از پدر، مادر و مراقبين خود مي‏آموزد . اين رفتارها در نهايت موجب مي‏شود که لذت غذا خوردن در جمع خانواده کم شود و در نهايت کودک نيز با بي‏ميلي به غذا خوردن خود ادامه دهد . مادر، پدر و مراقبين کودک بايد با رفتارهاي خود نشان بدهند که همه غذاها لذيذ، مهم و ارزشمند هستند . نظم: نظم در خوردن غذا بسيار مهم است و هم غذا خوردن مي‏تواند به نظم کودکان کمک کند و هم نظم مي‏تواند ميزان ميل کودکان را براي خوردن افزايش دهد . زمان هر وعده از غذا بايد ثابت و مشخص باشد . اين درست نيست که يک بار کودک را ساعت 6 بيدار کرد و به او صبحانه داد، روز بعد ساعت 10 و روز ديگر ساعت 8 صبح . بايد يک زمان مشخص را براي هر وعده غذايي در نظر گرفت . اين نظم کمک مي‏کند تا معده کودک براي خوردن غذا منظم عمل نمايد . نامنظم بودن ساعت‏هاي هر وعده غذا به بي‏اشتهايي کودک منجر مي‏شود . تنوع غذايي : تنوع مواد غذايي جدا از اين که نيازهاي مختلف جسماني کودک را تامين مي‏کند، بي‏اشتهايي او را هم رفع مي‏کند . هر روز مي‏توان مواد صبحانه، ناهار و يا شام را تغيير داد . اين که هر روز صبح کودک شير و نان بخورد، طبيعي است که موجب بي‏اشتهايي او مي‏شود . براي مثال مي‏توان يک روز کره، روز ديگر پنير و در روزهاي ديگر، تخم‏مرغ، آب‏ميوه، عسل و . . . در صبحانه کودک گذاشت . بعضي از پدرها و مادرها چون خودشان به عنوان مثال هويج و يا کدو دوست ندارند، اين مواد را به کودکان نيز نمي‏دهند . انواع سبزي‏ها براي کودک مفيد است و از همه آن‏ها مي‏توان در غذاهاي مختلف استفاده کرد . به دلايل مختلف، گروهي از کودکان بعضي از مواد غذايي را دوست ندارند . ممکن است کودکي سيب‏زميني، هويج، يا لوبيا را دوست نداشته باشد . مراقب کودک بايد دقت کند که آيا اين دوست نداشتن يک عادت غلط است‏يا واقعا ميل به خوردن آن ندارد . اگر پس از بررسي‏هاي دقيق متوجه شديد که کودک يک ماده غذايي مثلا سيب‏زميني را دوست ندارد، بهتر است از دادن آن ماده غذايي براي مدتي صرف نظر کنيد و کودک را مجبور به خوردن آن نکنيد . براي مثال کودکاني که از برنج زياد استفاده مي‏کنند بدنشان کمتر به سيب‏زميني پخته نياز پيدا مي‏کند . يا کودکاني که زياد گوشت مي‏خورند کمتر از لوبيا استقبال مي‏کنند . در حقيقت نياز آن ماده غذايي به شکل ديگري تامين مي‏شود . بي ‏اشتهايي رواني : بخش بزرگي از بي‏اشتهايي کودکان بيشتر جنبه رواني دارد . معمولا کودکاني که با يکي از اعضاي خانواده خود مشکل دارند، به غذا بي‏ميل مي‏شوند . کودکاني که پدر و مادر مستبد دارند و يا از طرف اعضاي خانواده خود اذيت مي‏شوند بي‏اشتها مي‏شوند . بعضي وقت‏ها نيز کودک از طريق ابراز بي‏ميلي و يا غذا نخوردن قصد دارد نظر ديگران را به خود جلب کند . در اين حالت مراقب کودک بايد دقت کند و به شکل‏هاي مختلف به نيازهاي کودک توجه نمايد . بسيار غم‏انگيز است که کودک بخواهد از طريق غذا نخوردن جلب توجه کند